Buty górskie
Pierwsze buty trekkingowe – jakie buty w góry wybrać?
Dobre buty w góry są za kostkę – tak brzmiała podstawowa zasada, kiedy kupowałam swoje pierwsze górskie obuwie. Od tego momentu nieco się jednak zmieniło. Jakie buty trekkingowe powinna więc wybrać osoba zaczynająca właśnie swoją przygodę z górami?
Dobre buty górskie to podstawa na trasie. Na swój pierwszy szlak możesz pójść w zwykłej bawełnianej koszulce oraz zakurzonych spodniach dresowych wyciągniętych z dna szafy i nic nie powinno ci się stać. Złe obuwie będziesz natomiast boleśnie odczuwać dosłownie na każdym kroku. Jednocześnie jednak nie ma sensu wydawać fortuny na swoje pierwsze treki. Jakie zatem buty trekkingowe wybrać na początek?
Jaką rolę spełniają buty trekkingowe?
Jakie buty w góry? To pytanie, które zadają sobie nie tylko początkujące osoby, lecz także zaawansowani turyści. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest to, że buty do chodzenia po górach mają do spełnienia naprawdę wiele różnorodnych funkcji.
Zarówno buty trekkingowe damskie, jak i męskie:
chronią twoje stopy przed nawierzchnią, która na szlaku często bywa twarda i nierówna,
zapewniają osłonę przed wystającymi korzeniami i kamykami,
amortyzują wstrząsy,
stabilizują kostkę,
zabezpieczają przed dostawaniem się wody z zewnątrz,
odprowadzają wilgoć ze środka,
zapewniają przyczepność także na nierównym i śliskim podłożu,
gwarantują komfort termiczny.
Dużo tego, prawda?
Nic dziwnego, że kategoria „buty do chodzenia po górach” mieści w sobie wiele wyspecjalizowanych rodzajów obuwia.
Czy zatem jedynym wyjściem jest zakup kilku par butów? Nie, a przynajmniej nie na samym początku. Jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z górami, nie będziesz przecież od razu wybierać się na najtrudniejsze szlaki, na dodatek we mgle i niskiej temperaturze. Na pierwsze trasy rusza się raczej w pogodne dni, preferując stosunkowo łatwe szlaki. Potrzebne są ci zatem buty górskie, które przede wszystkim zapewnią ochronę przed nawierzchnią i zabezpieczą w przypadku nagłej zmiany pogody.
Buty do chodzenia po górach mają przede wszystkim chronić stopę przed nierównym terenem.
Wysokie trapery czy niskie buty trekkingowe?
Niezależnie od tego, czy kupuje się buty trekkingowe męskie czy damskie, pierwsze pytanie brzmi zazwyczaj: obuwie za kostkę czy przed?
Jeszcze nie tak dawno temu buty w góry oznaczały w powszechnej świadomości trapery za kostkę. Technologia poszła jednak do przodu i obecnie w ofercie producentów znajdziesz także buty trekkingowe niskie, a nawet modele w wersji pośredniej ¾. Na co się więc zdecydować?
Wysokie buty turystyczne na pewno chronią lepiej przed błotem, wilgocią czy śniegiem. W niskim obuwiu woda często przedostaje się do buta po prostu od góry. Temu problemowi można jednak zaradzić, ubierając stuptuty, które osłonią od góry buty trekkingowe. Zabezpieczą one także dolną część nogawki spodni.
Mimo że współczesne buty trekkingowe męskie czy damskie to już nie dawne ciężkie trapery, to nadal niskie obuwie jest zdecydowanie lżejsze od takiego za kostkę. Dzięki temu niskie buty górskie pozwalają iść szybciej, a stopa tak się w nich nie męczy. Mniejszą wagę obuwia docenią zwłaszcza osoby ruszające na dłuższe trekkingi.
Wysokie buty do chodzenia po górach mają jednak tę zaletę, że zapewniają większą stabilizację stopy i blokują niektóre, potencjalnie szkodliwe ruchy. Wybaczają więc turyście nieco więcej pod względem umiejętności technicznych niż buty trekkingowe niskie. Osoba idąca w niskim obuwiu musi w o wiele większym stopniu sama pilnować tego, jak i gdzie stawia stopę. Pamiętaj o tym szczególnie wtedy, kiedy wybierasz pierwsze buty w góry dla twojego dziecka.
Niskie buty trekkingowe możesz zatem wybrać, jeżeli planujesz jedynie wycieczki w górskie doliny. Jeśli jednak szukasz bardziej uniwersalnego obuwia, zdecyduj się na początek na buty turystyczne sięgające za kostkę. Kiedy już nauczysz się precyzyjnie stawiać stopy na nierównym i skalistym podłożu, a mięśnie przyzwyczają się do chodzenia po górach, możesz pomyśleć nad zakupem niskiego obuwia.
Pod tym linkiem znajdziesz swoje pierwsze, prawdziwe buty w góry.
Buty wysokie będą bardziej uniwersalne. Tak jak buty niskie, możesz zabrać je na łatwe szlaki, a dodatkowo sprawdzą się w trudniejszym terenie.
Czy wybierać buty górskie z membraną?
Membrana, umieszczana pomiędzy zewnętrznym materiałem cholewki a podszewką, pozostaje niewidoczna dla użytkownika. Docenisz ją jednak wtedy, kiedy zacznie padać deszcz lub trzeba będzie przejść przez górski potok. To właśnie membrana odpowiada bowiem za wodoodporność obuwia.
Każdy turysta woli mieć suche skarpetki niż mokre, więc wiele osób bez chwili zastanowienia wybiera buty do chodzenia po górach zaopatrzone w membranę. Tymczasem trzeba pamiętać, że każda membrana (w tym ta legendarna: Gore-Tex®) ogranicza w pewnym stopniu oddychalność obuwia. Jeżeli but nie oddycha, twoje stopy szybko się spocą (zwłaszcza przy intensywnym wysiłku fizycznym). Efektem końcowym będzie więc to, czego właśnie chcesz uniknąć, czyli mokra skarpetka. Setki osób w działach badawczych firm outdoorowych pracują nad tym, by buty trekkingowe z membraną jak najlepiej odprowadzały pot na zewnątrz, ale do dzisiaj obuwie bez membrany zapewni lepszy komfort w gorące dni.
Zatem jakie buty w góry wybrać?
Aby odpowiedzieć na to pytanie, zastanów się, w jakie miesiące będziesz jeździć w góry. Jeśli planujesz wypady również wczesną wiosną lub jesienią, lepszym wyborem będą zapewne buty turystyczne wyposażone w membranę. Jeśli natomiast na razie chcesz jeździć jedynie w cieplejsze miesiące, wybierz buty do chodzenia po górach bez membrany. Dzięki temu twoje stopy będą mogły lepiej oddychać i mniej się zmęczą.
Wybierając buty trekkingowe zastanów się jak często będziesz miał kontakt z wodą
Pamiętaj także, że ważną rolę w zapewnieniu wodoodporności odgrywa regularna impregnacja obuwia. Dzięki niej buty będą „odpychać” wodę, zamiast nią nasiąkać. Odpowiednio zaimpregnowane buty górskie bez membrany powinny stawić skuteczny opór niewielkiemu opadowi, który zaskoczy cię w trakcie letniej wycieczki. Na rynku znajdziesz wiele środków impregnujących, ale najważniejsze jest, by dobrać go do materiału, z którego wykonane są buty trekkingowe (skóra licowa, nubuk, zamsz czy materiały syntetyczne).
Dodatkową ochronę przed wilgocią zapewnią także wspominane już wyżej stuptuty. Możesz je zapakować do plecaka i wyjąć dopiero w razie nagłego popsucia się pogody, kiedy twoje buty górskie będą potrzebować specjalnego wsparcia.
Jaką podeszwę powinny mieć buty w góry?
Podstawowym zadaniem podeszwy jest amortyzacja pracy mięśni i ścięgien. Im dłuższe trasy planujesz i im więcej kilogramów niesiesz na plecach, tym ważniejsze jest, by twoje buty w góry miały dobrą podstawę. Długie trekkingi z ciężkim plecakiem nie są jednak zazwyczaj czymś, o czym myślą początkujące osoby.
Bardzo twarda podeszwa nie jest więc ci na początek potrzebna. Zwłaszcza że w bucie o takiej podeszwie będzie ci zwyczajnie niewygodnie. Stopy bardziej się zmęczą i w efekcie tylko zniechęcisz się do górskich wycieczek.
Oczywiście, nie przesadź też w drugą stronę. Twoje buty outdoor nie mogą mieć tak miękkiej podeszwy jak trampki, bo boleśnie odczujesz każdy kamyk na szlaku. Wybierz więc średnią twardość, która spokojnie wystarczy na początkowe szlaki, a jednocześnie zapewni stopie większy komfort.
Jak przymierzać buty turystyczne?
Kiedy wybierzesz już kilka odpowiadających ci modeli butów, pozostaje je przymierzyć i wybrać najlepiej pasującą parę. Przymiarka butów górskich nie jest jednak tak prosta, jak by się mogło wydawać.
Niezależnie od tego, czy kupujesz buty trekkingowe damskie czy męskie, przymierzając obuwie, stosuj się do poniższych zasad:
obuwie mierz ze skarpetami górskimi, które są nieco grubsze od zwykłych (jeśli jeszcze takich nie masz, nałóż dwie pary skarpetek)
buty turystyczne mierz wieczorem, kiedy stopa jest nieco większa (lekkie puchnięcie stóp w czasie długiego marszu jest bowiem czymś normalnym)
wkładka wewnętrzna powinna być o ok. 1 cm dłuższa od twojej stopy
sznurowadła powinny być maksymalnie naprężone do wysokości pierwszego haczyka. Dopiero wyżej możesz je nieco poluzować.
Dodatkowo, jeśli w sklepie są schody, wykorzystaj je do wykonania kilku testów. Wejdź po kilku stopniach na palcach i sprawdź, czy przypadkiem pięta nie przemieszcza się w górę i dół. Następnie balansuj na krawędzi stopnia i zobacz, czy stopa nie zsuwa się do przodu. Pamiętaj, że to właśnie dobra stabilizacja stopy w bucie w największym stopniu zmniejsza ryzyko urazu.
W tym miejscu warto zauważyć, że buty trekkingowe damskie są zwykle węższe od męskiego obuwia w obszarze pięty i palców. Dzięki temu zarówno kobiety, jak i mężczyźni, mogą dobrać takie buty, które będą stabilnie trzymały stopę.
Źle dobrane buty górskie zamienią nawet najpiękniejszy szlak w katorgę. Aby więc już po pierwszej trasie nie zniechęcić się do chodzenia po górach, poświęć nieco czasu na znalezienie odpowiadającego ci obuwia. Dobrze wybrane buty w góry odpłacą ci się stopami bez obtarć, pęcherzy oraz odcisków i będą ci wiernie służyć przez wiele wypraw.
źródło:skalnik.pl
